In de huidige maatschappij zijn we meer dan ooit bezig met voeding, gezondheid en uiterlijk. Terwijl een gezonde levensstijl natuurlijk heel waardevol is, kunnen al die zorgen en druk soms ook leiden tot problemen in onze relatie met voeding. In deze eerste blog van onze 4 weeks serie bespreken we wat verstoord eetgedrag inhoudt, hoe dit verschilt van een eetstoornis en welke invloed een negatief lichaamsbeeld kan hebben.

Wat is Verstoord Eetgedrag?

Verstoord eetgedrag verwijst naar een problematische relatie met voeding die niet noodzakelijk uitgroeit tot een volledige eetstoornis, maar wel verstoringen kan veroorzaken in je fysieke en mentale gezondheid. Verstoord eetgedrag komt veel voor en kan verschillende vormen aannemen, zoals:

• Obsessief calorieën tellen: Continu bezig zijn met hoeveel calorieën er in elk product zit en het strikt beperken van calorie-inname.
• Binge-eating of eetbuien zonder regelmaat en compensatie gedrag: Af en toe overeten als reactie op emotionele of stressvolle situaties.
• Restrictief eten zonder medische noodzaak: Het weglaten van bepaalde voedingsgroepen zonder dat er sprake is van een medische reden.
• Compensatiegedrag: Beweging of maaltijden overslaan om een eetbui of andere voedingsinname te compenseren.
• Emotioneel eten: Eten als reactie op emoties, zoals stress, verdriet of verveling.

Hoewel deze gedragingen ongezond kunnen zijn, leiden ze niet altijd tot een eetstoornis. Ze hebben echter wel invloed op het dagelijks leven en het welzijn van de persoon en kunnen in sommige gevallen uitgroeien tot ernstigere problemen.

Wat is een Eetstoornis?

Een eetstoornis is een ernstige, medische aandoening die voldoet aan specifieke criteria volgens de DSM-5 (het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische aandoeningen). Eetstoornissen brengen intensief en verstoord eetgedrag met zich mee dat vaak leidt tot lichamelijke en mentale complicaties. Hieronder bespreken we enkele belangrijke eetstoornissen uit de DSM-5.

1. Anorexia Nervosa (AN):

   • Kenmerken: Beperken van voedselinname tot op het punt van ondergewicht. Intense angst om aan te komen, zelfs bij ondergewicht.
   • Symptomen: Gewichtsverlies, preoccupatie met voeding en lichaamsgewicht, verstoring in de lichaamsbeleving en gevoel van controleverlies bij eten.
   • Invloed op dagelijks leven: Kan leiden tot isolatie, verlies van energie, hormonale verstoringen, en levensbedreigende fysieke complicaties.

2. Boulimia Nervosa (BN):

   • Kenmerken: Terugkerende eetbuien gevolgd door compensatoir gedrag zoals overgeven, laxeren of overmatig sporten.
   • Symptomen: Gevoel van controleverlies tijdens eetbuien, frequent gebruik van ongezonde compenserende maatregelen.
   • Invloed op dagelijks leven: Affecteert het sociale leven, het mentale welzijn en kan leiden tot schade aan spijsverteringsorganen, gebitsproblemen en elektrolyten-onbalans.

3. Eetbuistoornis (Binge Eating Disorder, BED):

   • Kenmerken: Regelmatige eetbuien zonder compenserend gedrag, vaak gevolgd door gevoelens van schuld en schaamte.
   • Symptomen: Ongecontroleerde eetbuien, vaak in afwezigheid van honger en tot voorbij verzadiging.
   • Invloed op dagelijks leven: Beïnvloedt zelfbeeld, kan leiden tot overgewicht en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen zoals diabetes en hartziekten.

4. ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder):

   • Kenmerken: Selectief eetgedrag of restrictief eten dat niet veroorzaakt wordt door angst om aan te komen, maar door sensorische kenmerken van eten of angst voor de gevolgen van eten.
   • Symptomen: Beperkte voedselvariatie, aversie tegen specifieke texturen en smaken.
   • Invloed op dagelijks leven: Vaak problemen met sociaal eten, ondergewicht, tekorten aan voedingsstoffen en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen.

5. Pica en Ruminatiestoornis:

   • Kenmerken van Pica: De drang om niet-eetbare stoffen zoals krijt, papier, of klei te eten.
   • Kenmerken van Ruminatiestoornis: Het herkauwen en opnieuw doorslikken of uitspugen van voedsel na eerder doorslikken.
   • Invloed op dagelijks leven: Kan leiden tot ernstige fysieke complicaties, ondervoeding en beschadiging van het maag-darmkanaal.

Let op: Dit overzicht is bedoeld als informatie en niet als diagnose. Als jij of iemand die je kent kampt met eetproblemen, is het belangrijk om contact op te nemen met een zorgprofessional!

De Rol van Body Image bij Verstoord Eetgedrag en Eetstoornissen

Een verstoord lichaamsbeeld kan een belangrijke factor zijn in de ontwikkeling van verstoord eetgedrag en eetstoornissen. Wanneer iemand constant ontevreden is over hun uiterlijk of lichaam, kan dit leiden tot obsessieve en onrealistische verwachtingen. Dit kan de oorzaak zijn van het zoeken naar controle door middel van voeding en dieet. Negatieve gedachten over het eigen lichaam kunnen leiden tot restrictief eetgedrag, eetbuien of andere ongezonde eetpatronen. Het ontwikkelen van een positiever zelfbeeld kan daarom helpen in het voorkomen en herstellen van deze problemen. 

Over het onderwerp body image gaan we in week 2 verder.

Call-to-Action: Weekboek voor Eetgedachten en Gedrag

Neem de tijd om deze week dagelijks je gedachten en gevoelens over voeding, lichaam en zelfbeeld op te schrijven. Probeer inzicht te krijgen in welke situaties eetgedrag beïnvloeden en wat voor emoties er spelen. Het bijhouden van dit dagboek kan een eerste stap zijn in het herkennen van ongezonde patronen en het creëren van bewustzijn over je eetgedrag en je relatie tot je lichaam.

Door inzicht te krijgen in de verschillen tussen verstoord eetgedrag en eetstoornissen, en de rol van body image daarbij, hopen we dat je jezelf beter begrijpt en gezondere keuzes kunt maken op het gebied van eten en zelfzorg.

Heb jij of iemand anders meer hulp nodig over dit onderwerp? Je kan bij mij sessies boeken om hieraan te werken. Je staat er niet alleen voor en er is zeker wat aan te doen!

Liefs,

Betül

(aka Ninjabi) 

PS: Volg me op instagram voor korte educatieve en inspirerende berichten!